Allah

We zijn het slechte weer ontvlucht en hebben tijd genomen om wat berichtjes en foto's te posten.

Dit keer echter geen verhandeling over het landschap en de steden, maar een terugblik op onze reis tot dusver door Islamitische landen.
 
Nooit gedacht dat ik als 'niet-praktiserende-Rooms-Katholiek' een tekst zou schrijven over de Islam, maar na ruim anderhalve maand te hebben vertoefd in een Islamitische omgeving komt het er dan toch van. Waarom? Omdat ik graag een ander geluid over de Islam zou willen laten horen dan wij in het Westen vaak te zien en te horen krijgen.
 
Ook ik heb me schuldig gemaakt aan het denken in vooroordelen en ja, ik was oprecht geschokt toen we in zuidwest-China - Kashgar - voor de eerste keer met 'strikte' Moslims te maken kregen. In de eerste plaats omdat ik dit niet verwacht had in het 'liberale' China (in China geven mensen er namelijk echt helemaal niets om hoe je er uit ziet, of wat je gelooft) en in de tweede plaats vanwege de rare reacties van de plaatselijke bevolking. Het was in ieder geval duidelijk te voelen dat het geloof voor spanningen zorgde tussen de Chinezen en de Uyghuren. Het bezorgde mij een raar gevoel in mijn buik. Dit zou niet de manier moeten zijn waarop mensen zich bezig houden met religie. Tolerantie en respect voor anderen zouden centraal moeten staan. Het goede nieuws is gelukkig dat dit veelal wel het geval is. In de meer 'achtergestelde' gebieden, waar een deel van de bevolking ongeletterd is, zijn de gelovigen echter afhankelijk van de interpretatie van een aantal 'prekers' en dat kan dan voor een gekleurd beeld zorgen. Dit laatste hebben we in Kashgar duidelijk ervaren, met als gevolg dat ik met een zwaar gemoed het vliegtuig naar Pakistan instapte. Want wat zou ons daar te wachten staan?
 
In Pakistan ben ik direct uit het vliegtuig begonnen met het dragen van een hoofddoek, uit respect, ondanks dat enkele vrouwen aangaven dat het niet nodig was. Achteraf gezien kan ik zeggen dat het inderdaad beter was geweest als ik vanaf het begin af aan geen hoofddoek was gaan dragen. Vooral omdat mensen me - met hoofddoek - aanzagen voor een 'Pasthun', (iemand uit de noordelijke provincies van Pakistan, met lichte huidskleur, lichte ogen en bruin haar) die de gebruiken kent, terwijl dit niet het geval was. 
Het heeft dus even geduurd voordat ik me zo op mijn gemak voelde dat ik zonder hoofddoek de straat op durfde. Dit heeft meer met het vooroordeel in mijn hoofd te maken gehad, dan met de reacties van mannen en vrouwen op straat. Als je er maar voor zorgt dat armen en benen (en je kont) bedekt zijn, dan is er niets aan de hand. Sterker nog, in de grote steden als Islamabad en Karachi zijn de mannen zo 'werelds' dat ze een westerse vrouw gewoon recht in de ogen aankijken en een hand geven. Zij weten dat niet-moslims geen hoofddoeken dragen en begrijpen het wanneer je dit niet doet, zonder rare dingen in hun hoofd te halen.
Toch realiseer ik me dat ik mezelf in een luxe positie bevind, ik heb immers niet in mijn eentje door Pakistan gereisd. Westerse vrouwen, die zonder mannelijk gezelschap door Pakistan reizen, zou ik in ieder geval aan willen raden om een shawl en (trouw)ring paraat te hebben, voor het geval dat. (Dat maakt het soms allemaal net iets gemakkelijker....)
Want ja, in zowel Pakistan als Iran heerst een echte 'mannencultuur' en zijn er weinig vrouwen in het straatbeeld te vinden. Ik weet uit ervaring dat reizen met een man het allemaal veel gemakkelijker voor je maakt. 
 
Wat ik daarnaast erg verhelderend vond waren de openhartige gesprekken met Laiq en Mrs. Hashmi over hun geloof en cultuur, die zeker hebben bijgedragen aan het positieve beeld dat ik heb gekregen over de Islam en Pakistan. Beiden zijn moslim en geven gehoor aan de oproep voor het gebed, maar beiden hebben ook een goed beeld van andere geloven en gebruiken en respecteren dat. De Islam helpt hen om een beter mens te zijn en ik kan niet anders zeggen dan dat ik dit prachtig vind!
 
Tijdens ons verblijf in Pakistan hebben we echter ook van dichtbij meegemaakt voor hoeveel ellende het 'Christelijke Westen' met zijn 'war on terrorism' voor de brave burgers zorgt. Terwijl we in Islamabad verbleven zijn er bombardementen (door Amerikaanse troepen) vlakbij Peshawar uitgevoerd, wat een keten van zelfmoordaanslagen tot gevolg heeft gehad. Er is in deze periode zelfs een aanslag tijdens het vrijdagmiddag-gebed in een moskee gepleegd, waarbij veel onschuldige slachtoffers zijn gevallen. De onrust die deze gebeurtenissen met zich mee heeft gebracht, spreidde zich langzaam over het hele land uit en heeft ervoor gezorgd dat het voor ons op een gegeven moment erg riskant werd om nog langer in Pakistan te verblijven. Wij danken 'Allah' op onze blote knietjes dat hij zulke goede mensen naar ons toe heeft gestuurd zodat we het land veilig hebben kunnen verlaten.

Iedereen kan op zijn klompen aanvoelen dat het niet juist is om deze zelfmoord-aanslag-plegers op wat voor manier dan ook in verband te brengen met de Islam, helaas is dit wel wat er op dit moment gebeurt. De mensen in Pakistan hebben het zwaar. De hele wereld lijkt tegen hen gericht te zijn en ondertussen moeten ze het hoofd bieden aan zinloze aanslagen binnen de landgrenzen. Laiq verwoordde het op een gegeven moment erg treffend: “How can you win – a war – from people who are willing to die and take as many people with them as they can? How can you change the mind of people who truly believe that taking their own life, together with that of as many others as possible, makes them a hero? Those people have no religion, no honor, no respect, it's impossible to fight them. If you kill one, than 10 brothers or sisters are ready to take revenge...”

Het maakt mij erg verdrietig om een land met zulke geweldige 'mensen-mensen' in deze impasse te zien verkeren. De oplossingen liggen niet voor het oprapen. Waar ik echter nog steeds wel heel erg blij mee ben is de keuze van ons om geld in te zamelen voor een SOS-kinderdorp in Pakistan. Natuurlijk kunnen alle weeskinderen over de hele wereld hulp gebruiken, maar in Pakistan komt het extra goed op zijn plek, doordat veel NGO's de fondsen hier hebben stopgezet. Wat tevens bijzonder is aan de SOS-kinderdorpen in Pakistan, is dat zij helemaal 'draaien' op giften uit eigen land. Ook dit komt regelrecht voort uit het leven van de Pakistani's volgens de Islam: 'help je naaste'.

Van Pakistan zou ik nu graag het bruggetje willen maken naar Iran en de Islam. Iran is een Islamitische staat, waar strenge kledingvoorschriften gelden voor alle vrouwen en voor toeristen wordt geen uitzondering gemaakt. Geen felle kleuren, zoals in Pakistan, maar zwarte, lange, vormloze gewaden overheersen het straatbeeld: een 'zee van zwarte spoken'. Als westerse, vrouwelijke toerist hoef je – gelukkig – niet helemaal hierin mee te gaan... Zolang armen, benen, billen en haar bedekt zijn, is het goed. Sterker nog, de Iraanse vrouwen vinden het 'overdone' als je als toerist een zwart gewaad aantrekt. Aangezien we in 10 dagen het land van oost naar west hebben moeten doorkruisen, is het voor ons moeilijk geweest om de 'sfeer' in het land te achterhalen. Yazd en Esfehan worden overspoeld door massatoerisme. Iedereen stelt zich te pas en te onpas voor als 'tourguide', waardoor de mensen op ons in eerste instantie erg oppervlakkig overkomen. Pas de laatste twee dagen is het ons gelukt om een kijkje achter de schermen van het Iraanse leven te krijgen. Door een heel vriendelijke student worden we in Sanandaj uitgenodigd om de nacht in het huis van zijn vriend (een leraar) door te brengen. Zij weten ons te vertellen dat de kledingvoorschriften weliswaar door de regering zijn opgelegd, maar dat de doorsnee burger er niet in gelooft. Het is puur voor de vorm. Decoratie, net als de rijke versieringen aan de buitenzijde van de moskeeen. Wordt de Islam hier voor de vorm beleden? Het lijkt er wel een beetje op. Veel jonge Iraniers zijn blijkbaar te vergelijken met ons, wel moslim, maar niet 'praktiserend'. Onze student geeft aan dat het vooral voor jonge vrouwen moeilijk is. Hijzelf zal er echter niet lang meer last van hebben, aangezien hij of in Amerika, of in Nederland verder zal gaan studeren. Hij geeft verder aan dat Iran een veel te rijk land is om tot verandering te komen. De meeste mensen hebben zich bij de situatie neergelegd en doen – achter gesloten deuren – hun eigen zin. Zolang er geen armoede is, is het toch goed? Ik vind het echter droevig dat er in een land geen plaats is voor jonge, ambitieuze mensen, met een eigen mening. Als je niet in het straatje past, dan moet je uitkijken dat je niet in de problemen komt. Blijkbaar bevinden zich in Amerika zo'n 1,2 miljoen Iraniers, waarvan een groot deel het land ontvlucht is en dus niet meer zo gemakkelijk terug kan keren. Op mijn vraag waarom de vrouwen helemaal bedekt gekleed moeten zijn, geven de heren aan dat dit niet zo zeer vanuit de Islam voortkomt, als wel vanuit de Arabische wereld. Zij weten in ieder geval niet waarom dat dit er langzaam aan ingeslopen is, alleen wel dat het niet zo gemakkelijk te veranderen is. Als je wil veranderen, dan moet je weg gaan uit Iran.... dat lijkt hun stellige overtuiging.
Hmmm... dat zet je toch wel aan het denken.

Van Iran zijn we in sneltreinvaart in Turkije beland. Ook hier is het merendeel van de bevolking moslim. Feit is in ieder geval dat ook hier de mensen ongelofelijk gastvrij zijn naar 'bezoekers'. Het is niet te filmen hoe wij de grens over zijn gegaan. Een douanier – zelf ook motorrijder, dus dat scheelt – heeft ons bij alle stappen om door de douane heen te komen geholpen en vervolgens een overheerlijke lunch voor ons klaar gezet. Echt fantastisch! Wat echter ook hier weer opvalt is het verschil in de meer ontwikkelde Turkse dorpen en steden en de achtergestelde gebieden. In de achtergestelde gebieden dragen de vrouwen hoofddoeken en werpen mannen me af en toe rare blikken toe, daarbuiten niet, of nauwelijks. Ook hier ervaar ik dat mannen me recht in de ogen aankijken en gewoon een hand geven. In het algemeen knipperen ze wel twee keer met hun ogen als ik m'n helm afzet, maar dat komt omdat er hier maar weinig vrouwen motor rijden. Bij een tankstation kon de pompbediende zijn ogen niet geloven en vroeg hij met twijfel in zijn stem: “you are a woman, not?”

Terugkijkend op deze ervaringen ben ik er heilig van overtuigd dat 'het geloof' of 'religie' op zich het probleem niet is. Het zit in de interpretatie door mensen. Wanneer we niet meer open staan voor anders denkenden of anders gelovigen en elkaar niet met respect behandelen, gaat het met de wereld de verkeerde kant op. De 'tolerantie' waarom wij Nederlanders graag bekend staan, kan mijns inziens een flinke oppepper gebruiken. We kunnen een voorbeeld nemen aan de manier waarop wij als niet-moslim zijn ontvangen en als gast zijn behandeld in een op de Islam gerichte maatschappij. Zoals we in Pakistan vaak gehoord en zelf ook gezegd hebben: 'Everywhere you have good people, but -sometimes- bad politics. You can not blame the people for their government.'

Kortom: behandel een ander, zoals je zelf ook behandeld zou willen worden, dan doe je het altijd goed!